2020.10.06  NEUSCHWANSTEIN - BAJECZNIE I TRAGICZNIE

       Dosyć często trafia się na porównanie architektury pałacu w Mosznej do zamku Neuschwanstein, wybudowanego z inicjatywy bawarskiego króla Ludwika II Wittelsbacha w pobliżu granicy z Austrią w gminie Schwangau.
       Porównanie nie jest trafne, ponieważ zamek Neuschwanstein jest jedynie fantazyjnym, eklektycznym odwzorowaniem średniowiecznego zamku, natomiast siedziba rodowa von Tiele-Wincklerów w Mosznej jest pałacem, którego architektura ( ... tzw. bryła architektoniczna ) ma znacznie więcej wspólnego ze średniowieczną wielofunkcyjną budowlą sakralną, aniżeli ... rycerską. Pałac w Mosznej jest również zapisem ( ... chronologicznym i przestrzennie uporządkowanym ) historii rozwoju i ewolucji stylów w europejskiej architekturze.   2010.01.19 Historia ... przykrótka ?

       Właściwie, pod wieloma względami pałac w Mosznej góruje nad zamkiem Neuschwanstein, chociaż geograficznie jest położony znacznie niżej.

2018.09.02  ( 10:54 )   Wydawać by się mogło, że odległość z zamku Neuschwanstein do pałacu w Mosznej, to właściwie tylko ... żabi skok ... .

        Romantyczny Neuschwanstein został wybudowany w 1869 roku, jako średniowieczny zamek rycerski dla króla bawarskiego, Ludwika II. Wittelsbacha. Bogatą architekturę zamku trudno zobrazować i zdefiniować jakimkolwiek klasycznym stylem, ponieważ dalece przerasta wszelkie zwyczajowe formuły. Powszechnie przyjęło się określenie „romantyczny eklektyzm” - fragmentarycznej układanki różnych stylów, fantazyjnie i harmonijnie ze sobą zestrojonych, które jednak ruszają wyobraźnię i dają ogrom pozytywnych, estetycznych wrażeń. Zamek jest doskonale wkomponowany w górski krajobraz. Zaliczany jest do wyjątkowo cennych dzieł europejskiego historyzmu.

         W tym samym miejscu istniały w średniowieczu dwa niewielkie zamki ( zamek właściwy i warowna baszta ) Vorderhohenschwangau i Hinterhohenschwangau. Nowy zamek wybudowano na ich ruinach.

Pierwszy projekt zamku Neuschwanstein, który przy ostatecznej realizacji został znacznie okrojony ... .

      Młody król Ludwik II objął rządy w 1864 roku i jego pierwszym przedsięwzięciem była budowa „zamku rycerskiego”. Niewątpliwie inspiracją dla budowy Neuschwanstein były dwie podróże Ludwika II ( … w maju 1867 roku zwiedził odrestaurowany Wartburg pod Eisenach, a w lipcu francuski zamek Pierrefonds, odbudowywany z ruin przez Eugene’a Viollet-le-Duca w postaci pałacu, nawiązującego w formie do dawnej historii.

WARTBURG

PIERREFOND

     Inspirujące okazały się również muzyczne baśnie skomponowane przez Richarda Wagnera, którego Ludwik II wyjątkowo sobie cenił i często się z nim spotykał. W liście z 15. maja 1868 roku wspomniał …

     „Mam zamiar kazać odbudować stare ruiny Hohenschwangau przy przełomie rzeki Pöllat, w czystym stylu starych niemieckich zamków rycerskich”...

... a więc, decyzja została podjęta.

    Ze względu na trudności techniczne odrzucono plany włączenia już istniejących ruin w mury nowego zamku ... .

... w trakcie budowy ...

Król Bawarii Ludwik II Wittelsbach

      Król brał udział w planowaniu szczegółowych rozwiązań i osobiście zatwierdzał każdy projekt. Wywarł zdecydowany wpływ na kształt zamku i był on na tyle znaczący, że budynek można uznać bardziej za wytwór wyobraźni króla, niż architektów. Zamek miał stać się również teatrem dla dzieł Wagnera.

Neuschwanstein stan budowy w 1886 r.

         W 1886 roku król wprowadził siędo zamku, chociaż nadal trwały w nim prace budowlane ( … praktycznie do dzisiaj nie wszystkie wnętrza zamku zostały wykończone ). Jednak pomieszkał sobie zaledwie 172 dni, przed swą tragiczną śmiercią, której tajemnicze okoliczności do dzisiaj nie są znane. Ludwik II zdecydowanie bardziej cenił sobie sztukę, niż wojenne podboje i stąd nie tak łatwo było mu znaleźć akceptację i zrozumienie dla swych działań w ówczesnych kręgach politycznych i pośród gospodarczych elit.

Król Bawarii Ludwik II Wittelsbach w stroju koronacyjnym.

      Historycznie, zarówno budowa zamku Neuschwanstein, jak i gruntowna przebudowa pałacu w Mosznej, miały miejsce w zbliżonym czasie i tej samej, pokojowej epoce piękna ( La Belle Epoque – lata 1871 – 1914 ). Dlatego nietrudno odnaleźć pomiędzy nimi wiele punktów stycznych, zarówno w motywacji i wizji twórców ( ... prestiż z odrobiną szaleństwa ), jak również w każdej z koncepcji architektonicznych, które w obydwu przypadkach potwierdzają zbliżone gusta, cele, spontaniczność, wrażliwość estetyczną i związki ze znacznie szerzej postrzeganą i rozumianą kulturą europejską i historią.

Zamek Neuschwanstain ... współcześnie ... .

     ... 09.06.1886 roku władze Bawarii pozbawiają Ludwika II tronu z powodu stwierdzonej medycznie niepoczytalności. Zaledwie 4 dni po tym wydarzeniu znaleziono martwego władcę nad brzegiem jeziora Stanberg, wraz z ciałem lekarza, który wystawił władcy świadectwo o niepoczytalności.

... sprawa do dzisiaj nie została ostatecznie wyjaśniona ... .

        Widok na niżej położony zamek Hohenschwangau, gdzie młody Ludwik się wychowywał i urządzał sobie częste wycieczki do starych ruin, na których wiele lat później wybudował swój niezwykły zamek.

        Mimo kontrowersji, trudno nazwać Ludwika II człowiekiem niespełna rozumu, skoro stworzył tak znaczące, oryginalne i piękne dzieło. Jednakże w tamtych czasach tak właśnie bywał oceniany. O ile ktoś faktycznie miałby mieć "w głowie źle poukładane klepki”, to bardzo wątpliwa byłaby jego zdolność do stworzenia dzieła z tak sensownie "poukładanych" kamieni i cegieł. W każdej epoce trafiają się ludzie utalentowani i z reguły zbyt daleko odbiegający od obowiązujących w tym czasie norm, obyczajów, standardów estetycznych oraz ustawienia życiowych priorytetów. Dziś poszukuje się ( … często tylko teoretycznie ) ludzi, którym przypisywana jest bardzo pożądana cecha, tzw. innowacyjności. W tamtym czasie innowacyjnym na pewno był Ludwik II, ale tę zdolność, niewątpliwie, można również przypisać Bismarckowi, chociaż ich wyobraźnia poruszała się po zupełnie odmiennych płaszczyznach. Każda z tych postaci pozostawiła po sobie własne, życiowe dzieło. Neuschwanstein Ludwika II. podziwiamy do dzisiaj, natomiast nad wartością II. Rzeszy Niemieckiej Bismarcka, zawsze trzeba się głęboko zastanowić i wnioski nigdy nie będą jednoznaczne.