MOSZNA
2019.11.04 ( 11:38 ). Amerykański dąb błotny ... .
2019.11.05 ... ZE ŚLIZGAWKI DO POPRAWKI !
Park w Krapkowicach był kiedyś świetnie zagospodarowanym terenem wypoczynkowym o przebogatym zestawie drzew, krzewów oraz roślin parkowego poszycia. Biocenotyczne bogactwo tego ekosystemu dopełniały liczne gatunki ptaków, jak również dzikie króliki, zające i lisy oraz ... jeże, które spotykało się bardzo często. Na okoliczne pola wychodziły na żer sarny ... . Cały park pulsował życiem, którego dopełnieniem byli liczni, szczęśliwi spacerowicze i całe chmary dzieciaków, dla których park był bezcennym miejscem do inspirujących zabaw, które dzisiaj nazwalibyśmy ... "survival games", lub nieco bardziej pedagogicznie ( ... wychowawczo ), elementem nowoczesnego systemu wychowawczego Marii Montessori.
Na czym polega ten system ?
... to jeden z najlepszych przykładów zindywidualizowanego kształcenia.
Jest to uczenie skoncentrowane na uczniu, a nie na nauczycielu.
W myśl zasady: „pomóż mi samemu to zrobić” uczniowie samodzielnie zdobywają doświadczenie i wiedze poprzez wykorzystanie materiałów rozwojowych, eksperymentowanie i próby. Dzieci mają możliwość podejmowania różnych decyzji dotyczących uczenia się i ponoszą odpowiedzialność za to, co robią.
Rolą nauczyciela jest przede wszystkim:
ð tworzenie stymulującego do działania środowiska, w którym proces uczenia może się odbywać,
ð rozwijanie indywidualnych zdolności uczniów i samodzielności w dochodzeniu do wiedzy,
ð wspieranie dziecka wtedy, kiedy jest to konieczne.
Potencjał w tym zakresie, który tkwi w zasobach parkowego ekosystemu ( zróżnicowany, wielopoziomowy biotop, układ biocenotycznych współzależności roślin i zwierząt ) jest tutaj przeogromny i, niestety, ciągle niedoceniany, postrzegany bardzo krótkowzrocznie oraz wyjątkowo bezmyślnie marnowany ... .
... przedsięwzięcie nie można pozostawić bez komentarza :
KRĘTE TORY WYOBRAŹNI …
Nie wszystkie tory wyobraźni koniecznie muszą być kręte i ... ślepo zakończone. Pomysłodawcy odbudowy „toru saneczkowego”, przy ul. Parkowej, przypominają mi nie mniej pomysłowych i szalenie twórczych urzędników, choć nieco wyższego szczebla, którzy naturalny staw w otoczeniu zabytkowego pałacu w Mosznej, postanowili zamienić w standardowy, turystyczny ośrodek wodny. Jak to dzisiaj wygląda, każdy widzi i niejednemu się łezka w oku zakręci, gdy spojrzy na zdewastowane środowisko i kompletnie zaśmieconą przestrzeń architektoniczną pałacowego otoczenia. A sięgnięcie do historycznych odniesień i wzorów było przecież ( ... i nadal jest ) takie proste … .
Niemalże identyczny ”tor wyobraźni”można łatwo zauważyć w pomyśle odbudowy toru saneczkowego, który nie ma nic wspólnego z historyczną formą zagospodarowania krapkowickiego parku w okresie przedwojennym. Nieszczęsna budowla powstała w latach 60. ub. w. kosztem dewastacji ścieżek spacerowych oraz przebogatych zadrzewień, którym cudem udało się przetrwać wojenną zawieruchę oraz jej smutne następstwa.
Dla gąsienicowego spychacza DT nie było jednak żadnych przeszkód. Przeorał całe zbocze niszcząc nie tylko przestrzeń założenia parkowego, lecz przy okazji, wiele cennych ( … kompozycyjnie i botanicznie ) drzew i krzewów. Pod lemieszem padł niejeden klon srebrzysty, jesionolistny, jawor i pospolity, kępa wiązów pospolitych w odmianie korkowej wraz z unikalnym korkowcem amurskim i podszytem śnieguliczek koralowych i białych.
Zanim doszło do tej tragedii, zjeżdżaliśmy w tym samym miejscu na sankach z wyjątkowo łagodnej i gładkiej górki, porośniętej kępkami wąskolistnej trawy, przysypanej jesiennymi liśćmi, które nawet przy niewielkich opadach śniegu, czy zaledwie pokryte szronem, dawały o wiele lepszy efekt niż dzisiejszy zjazd po gumowym "igielicie". Fikuśnym „torem saneczkowym” kompletnie zniszczono całą naturalną i bezpieczną „górkę zabaw”, przy czym, wyryte spychem wąskie, żwirowe koryto toru, było bardzo rzadko wykorzystywane, ponieważ nawet przy większych opadach śniegu, bardzo szybko odsłaniało swe dno i zjazd sankami w tym miejscu stawał się kłopotliwy i niebezpieczny. Najbardziej ryzykowne było już samo wdrapywanie się na szczyt po ośnieżonym stoku i pokrytych lodem schodach.
Obawiam się, że pomysł odbudowy toru saneczkowego jest nie do końca przemyślany i bardzo szybko okaże się tylko nader prymitywnym sposobem ( … kopiuj – wklej ) na ekstrawaganckie utopienie pieniędzy, których może wystarczyłoby na opracowanie nowego, sensownego projektu, przywracającego dawny układ przestrzenny, po zniwelowaniu nieszczęsnej, saneczkowej górki … .
Po tylu latach może wypadałoby zbadać również i wykorzystać „ekosystemowy” potencjał tego zadrzewienia oraz sąsiednich łąk, gdzie kiedyś na tak skromnej przestrzeni mogło sobie swobodnie żyć obok siebie całe mnóstwo gatunków drzew, krzewów, ptaków … . Gdyby przywrócono spacerowe ścieżki, np. w układzie tarasowych serpentyn, z pewnością o wiele więcej radości sprawiałoby to ( praktycznie przez cały rok ), młodym „górskim rowerzystom”, aniżeli sporadyczne wizyty na nieszczęsnym torze saneczkowym z podejściem nie mniej ryzykownym, jak na kopiec pod Waterloo.
Moszna, 2019.10.18
Kopiec z lwem, usypany pod Waterloo, naprawdę ma co upamiętniać, a cóż takiego mógłby przypominać ten z krapkowickiego parku ? ... XX. lecie PRL - u ?
2019.11.04 ( 11:22 ). Ocalał jedynie kamienny "bałwan", na którym była kiedyś okazjonalna tablica ( ... niestety, na jej nieszczęście, w języku niemieckim ). Naprzeciw stał wypolerowany głaz granitowy, pełniący funkcję "stolika" oraz ustawione w półokrąg ławki ... . Dawną, historyczną kompozycję zdewastowano. Część głazów porozrzucano po stoku, tuż za wysmarowanym bohomazami "bałwanem", natomiast z usypanego, saneczkowego ''kopca'' uczyniono, porażających rozmiarów, bezużyteczną ''dekompozycję przestrzenną''.
2019.11.04 ( 11:25 ). Odnawiany tor saneczkowy został wyścielony gumową, tasiemcową "wycieraczką" ... .
2019.11.26 ( 11:30 ). Tor saneczkowy, widziany z dołu ... .
2019.11.04 ( 11:26 ). Przy najbliższym, rzęsistym deszczu, pyliste i niestabilne obrzeże zjazdowego "korytka", bardzo szybko zostanie wypłukane, zalewając gumową kratownicę błotnistą mazią, ( ... na mróz i prawdziwe opady śniegu przyjdzie nam chyba jeszcze nieco poczekać ... ).
PARK - AKTUALNY FOTOREPORTAŻ, parę komentarzy i nieco wspomnień ...
2019.11.04 ( 11:15 ). Wejście do parku od strony ulicy T. Kościuszki ( całą kompozycję zaburzają pstrokate kosze na śmieci ).
2019.11.04 ( 11:15 ). Bez klonów pospolitych i jaworów, jesień w parku byłaby pozbawiona dominujących barw swego kolorytu.
2019.11.04 (11:16 ). Bukiet klonowych liści w zasięgu ręki ... . Na znacznie jaśniejsze tło z jaśminowych kwiatów trzeba będzie poczekać do wiosny.
2019.11.04 ( 11:17 ). Zmurszały pień jest prawdziwym skarbem w każdym zadrzewionym ekosystemie, a szczególnie w parkach, metodycznie czyszczonych z "nieestetycznych i brzydkich spróchniałków".
2019.11.04 (11:20 ). Rzut na podmokłą łąkę, która jest ostatnim, bezpiecznym azylem dla sporej grupy zwierząt ( ... w samym parku nie mogą obecnie liczyć na schronienie i spokój ).
2019.11.04 (11:24 ). Porozrzucane po stoku głazy były kiedyś wkomponowane w otoczenie kamiennego "bałwana" na skwerku, położonym nieco wyżej.
2019.11.04 ( 11:27 ). Wiekowy i unikatowy, amerykański dąb błony, pamiętający czasy dawno minionej epoki świetności parkowego zadrzewienia.
2019.11.04 ( 11:28 ). Stłamszony, młody platan klonolistny, zupełnie bezsensownie posadzony na obrzeżu koryta toru saneczkowego. Drzewo, które powinno się znaleźć na otwartej powierzchni ( ... o minimalnej średnicy ok. 30. metrów ), wciśnięte zostało w drugie piętro drzewostanu i już widać, m.in. po odkształceniach korony, że potwornie się męczy i nigdy w tym miejscu nie osiągnie pełnych rozmiarów, pozostając na zawsze zniekształconym karłem.
2019.11.04 ( 11:29 ). Jeśli już nawet kiedyś dojdzie ( ... w odpowiednich warunkach ) do uruchomienia toru, to wyhamowanie rozpędzonych sanek na końcu trasy może okazać się dla pasażerów bardzo trudne i niebezpieczne ... .
2019.11.04 ( 11:31 ). Klon jawor, rosnący akurat w tym miejscu, stanowi dla saneczkarzy poważne zagrożenie. Projektant ( wykonawca ) nie przewidział również ( ... i nie wyznaczył ) bezpiecznego szlaku powrotnego do miejsca startu, po "zaliczeniu" zjazdu. Czy tego rodzaju obiekt nie powinien mieć opracowanych szczegółowych zasad funkcjonowania i użytkowania oraz otrzymać stosowny atest bezpieczeństwa ? Co z nadzorem ? Nietrudno przewidzieć, że wypuszczenie strumienia saneczkarzy na tego rodzaju ''tor'', bez nadzoru, może okazać się ( ... szczególnie dla dzieci ) skrajnie niebezpieczne.
2019.11.04 ( 11:31 ). Na wirażu brak zabezpieczeń pobocza, na które siła odśrodkowa będzie wyrzucać saneczkarzy - zbyt wąskie dno, wyłożone gumową "wycieraczką", może w tym miejscu nie wystarczyć do zachowania bezpiecznego toru jazdy.
2019.011.04 ( 11:32 ). Miasto powinno również zainteresować się ew. przejęciem i zagospodarowaniem sąsiednich łąk, rozciągających się u podnóża parkowego stoku i w części przeznaczyć, np. na staw. Gdyby miał kiedyś powstać jakikolwiek ( ... sensowny ) projekt zagospodarowania parku, to jego podstawą powinno być solidne badanie środowiskowe całego ekosystemu i dopiero wtórnie, na tejże bazie, można byłoby poważniej zastanawiać się nad dostosowaniem parkowej przestrzeni do pełnienia funkcji sportowo ( spacerowo ) - rekreacyjnej.
2019.11.04 ( 11:33 ). Na końcu toru pozostawiono nieutrwaloną warstwę świeżej, miękkiej gleby - może z myślą o zachowaniu dla rozpędzonych saneczkarzy ''strefy buforowej'' ( dla szybkiego i skutecznego hamowania ), jak również amortyzacji ew. upadków.
2019.11.04 ( 11:33 ). W porównaniu z dzisiejszym torem saneczkowym, dawna saneczkowa górka ( ... obecnie przecięta torem i zachwaszczona ), była znacznie bardziej ''wydajna'' i bezpieczna. Szeroki, łagodny stok, umożliwiał jednoczesny zjazd, co najmniej, kilkunastu młodych saneczkarzy oraz najmłodszych pasjonatów narciarstwa.
2019.11.04 ( 11:35 ). Pętla na suchej gałęzi prezentuje się dosyć intrygująco, chociaż wiele lat temu, na sąsiednim klonie, stosowaliśmy "technikę huśtawkową" niemalże identyczną i nie mniej niebezpieczną ... .
2019.11.04 (11:41 ). W głębi przebija zarys wieży wodociągowej ... .
2019.11.04 ( 11:41 ) Im niżej, tym większe i bardziej zróżnicowane bogactwo parkowego ekosystemu.
2019.11.04 ( 11:42 ). Ciekawe, czy "parkowi ogrodnicy" docenią obecność w tym miejscu czarnego bzu i zabezpieczą skromny krzew przed zniszczeniem - gatunek ( ... w tych szczególnych warunkach ), jest biocenotycznie bezcenny.
2019.11.04 ( 11:43 ). Krapkowice słyną z bezlitosnej "dekapitacji drzew", czego przykłady znajdziemy np. przy ul. Prudnickiej, jak również w samym parku i ... nie tylko w tym jednym miejscu ... .
2019.11.04 (11:44 ). Kapitalny egzemplarz bluszczu pospolitego, który w dojrzałej i kwitnącej postaci bywał jeszcze do niedawna objęty ścisłą ochroną gatunkową. Drzewa są wykorzystywane przez bluszcz jedynie jako podpora w drodze ku słońcu. Bluszcz otula pień drzewa i zdecydowanie służy swemu "nosicielowi'', nie stwarzając przy tym najmniejszego zagrożenia. Pozorna ''ochrona drzew" poprzez niszczenie bluszczu jest głupotą i dosyć pospolitym, niestety, barbarzyństwem.
2019.11.04 ( 11:44 ). Ogłowiony klon jawor ... . Autor tego "dzieła" musiał mieć wyjątkowo wypaczone oraz identycznie okaleczone poczucie estetyki.
2019.11.04 ( 11:46 ). Widać, że nie jest to pierwsze ( ... i na pewno nie ostatnie ) "przemeblowanie parku", wg. wzorów podpatrzonych w najnowszych katalogach, załączanych gratisowo do kolorowych tygodników dla pań. Nic twórczego, innowacyjnego i odkrywczego tu nie znajdziemy ... , oprócz fantazyjnych, ''śmieciowych instalacji''.
2019.11.04 ( 11:46 ). I jak tu sobie, przy takiej okazji i w takich okolicznościach, nie wypić ... ?
2019.11.04 ( 11:47 ). Spojrzenie na naturalnie uformowane obrzeże parku i rozległe łąki, powinno rozpoczynać każdy rodzaj dyskusji oraz twórczego zastanowienia się nad sposobem sensownego, ( edukacyjnego, "relaksacyjnego" i bezkolizyjnego ) ulokowania w nim również ludzkich potrzeb ( ... dobór określonego rodzaju aktywności ) na każdym z trzech, głównych poziomów parkowego ekosystemu :
- na pierwszym, najniższym poziomie : podmokłym, "zdziczałym uroczysku", wrastającym ze zbocza w łąki ( obecnie ignorowanym i traktowanym raczej, jako ... śmietnisko ), warto ustąpić naturze ... .
- na poziomie drugim, czyli na samym stoku, gdzie pomocne może okazać się nawiązaniu do pierwotnej ( ... jeszcze niemieckiej ) formy założenia parkowego, specyfiki zadrzewienia) z tarasowym układem alejek spacerowych ( ... z możliwym przeznaczeniem dla rowerzystów ), wraz z adaptacją fragmentów naturalnego stoku do zjazdu dla saneczkarzy ).
- na trzecim, najwyższym poziomie - płaskim fragmencie starodrzewia ( alejki spacerowe z punktowo rozmieszczonym oprzyrządowaniem do ćwiczeń ruchowych zarówno dla dzieci, jak i dorosłych ).
2019.11.04 ( 11:49 ). Szyszka amerykańskiej sosny wejmutki. Gatunek obcy, bardzo dekoracyjny, lecz, niestety, w naszych warunkach środowiskowych bardzo często obumiera ( ... w różnym wieku ) wskuktek porażenia rdzą wejmutkowo - porzeczkową.
Proszę sobie wyobrazić, jak różnorodny i botanicznie bogato "doposażony" był kiedyś park, skoro w promieniu ok. 150 metrów ( ... od nieszczęsnego toru saneczkowego ) rosło całe mnóstwo gatunków drzew i krzewów, po których obecnie nie ma nawet śladu: klony srebrzyste, klony polne i jesionolistne, 3 dzikie grusze ( ... w różnych odmianach, w tym również tzw. "ulęgałka" ), jabłoń płonka, aronia, głogi, olchy czarne i szare, jarzębina, wiązy : szypułkowy, górski i pospolity ( ... w tym odmiana korkowa ), jodła kanadyjska, czeremcha amerykańska, trześnia ptasia, wierzba uszata oraz iwa, korkowiec amurski, topole białe, wiele odmian bzu oraz śnieguliczek. Na bogactwo drzew i krzewów, nakładała się różnorodność gatunkowa licznego ptactwa, któremu stworzono odpowiednią bazę pokarmową i warunki do rozmnażania. Park pulsował intensywnym życiem o każdej porze roku ... .
2019.11.04 ( 11:51 ). Eksperymentalne rozgrzebywanie parkowych "wnętrzności" ... infekcja i ''gangrena'' korzeni jest gwarantowana, ponieważ "chirurg" ( ... a raczej : parkowy "Kuba Rozpruwacz" ) na pewno nie dysponował odpowiednio starylnym sprzętem. Budowa urządzeń placu zabaw w zbyt bliskim sąsiedztwie parkowego zadrzewienia ( ... okaleczanie drzew ) jest wyjątkowo szkodliwe i kompletnie pozbawione sensu ... .
2019.11.04 ( 11:52 ). Sztuczny w swym charakterze plac zabaw został "implantowany" z typowego, wielkomiejskiego osiedla. Pomysłodawcom zabrakło wyobraźni, aby twórczo wykorzystać naturalne tworzywo i rodzaj wyposażenia, które byłyby ( ... plastycznie ) harmonijne zespolone z parkowym otoczeniem.
2019.11.04 ( 11:54 ). Perfidne wysypanie ścieżek spacerowych grubym, ostrym tłuczniem miało chyba na celu obrzydzenie mieszkańcom spacerów. Byłem świadkiem poruszania się w tych warunkach matki z dzieckiem w wózku ... . Komentarz chyba jest zbędny. Tym bardziej nie wyobrażam sobie jazdy dzieciaków rowerami, lub chociażby bieganie - ryzyko okaleczeń jest przeogromne.
Pamiętam czasy, gdy ścieżki spacerowe wysypywano rudym, drobnym i krągłym żwirkiem z pobliskich filtrów wodociągowych, który w ciągu wielu lat uformował bezpieczną, trwałą i gładką nawierzchnię parkowych alejek spacerowych.
2019.11.04 ( 11:57 ). Parkowa ławka w odmianie czarno - białej. Przynajmniej nie widać starej, złuszczonej, odpadającej płatami farby ... . W zadrzewieniu parkowym nadal tkwi spory potencjał do wykorzystania dla dobra mieszkańców. Obawiam się jednak, że "rewaloryzacja" parku zakończy się identycznym "sukcesem", jak wymiana brukowej kostki wokół krapkowickiego rynku ... .