Moszna, jako hrabiowska posiadłość i równocześnie siedziba rodowa
von Tiele-Winckler'ów, mogła i powinna pozostać w nienaruszonej formie
do dzisiaj ...
Niewiele osób, spośród odwiedzających posiadłość von Tiele-Wincklerów w Mosznej, wykazuje zainteresowanie, zupełnie współczesną, modernistyczną architekturą miejscowego kościoła, odważnie i zdecydowanie osadzonego śmiałym układem prostych linii w prawdziwie skromnej i tradycyjnej architekturze wsi ...
Zabytkowy park w Mosznej od dawna pozbawiony jest nie tylko wspólnego zarządcy, ale również wspólnej wizji i jednolitej formy zagospodarowania, ponieważ został podzielony pomiędzy różnych dysponentów i użytkowników o zdecydowanie rozbieżnych interesach.
Jest to zaledwie skromna próba zaznaczenia niezwykłej roli, którą w całym parkowym układzie biocenotycznym, pełnią nie tylko organizmy żywe, ale również i te spośród drzew, które właśnie obumierają, lub nawet rozsypują się w próchno.
Zupełnie inne funkcje pełnił park w czasach hrabiego w porównaniu z potrzebami jego dzisiejszych użytkowników. Nawet współczesne ogrody Wersalu nie są wystrzyżone po same granice, lecz pozostawia się na ich obrzeżach buforową strefę graniczną w postaci naturalnych zadrzewień i łąk.
Kolejna publikacja znanego autora, która prezentuje w przystępnej formie istotę architektonicznych założeń pałacowo - parkowych, w nawiązaniu do fatalnych błędów, popełnionych przez twórców koncepcji budowy pawilonu szpitalnego na terenie zabytkowego parku w Mosznej.
Tropizm – reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na bodźce zewnętrzne - ukryta, funkcjonalna logika, zakodowana w kształtach roślin
Dzika eksploatacja ( szeroko rozumianych ) zasobów zespołu pałacowo - parkowego w Mosznej. Deprecjonowanie pozostających resztek oraz dewastacja środowiska. Tragiczna w skutkach i skrajnie prymitywna forma eksploatacji zadrzewień ogrodowo - parkowych, przy pałacu w Mosznej
Szok środowiskowy : w poprzek naturalnych szlaków wędrownych zwierzyny wybudowano w Mosznej jaskrawo oświetloną trasę dojazdową do pawilonu szpitalnego. Równolegle wykopano głęboki rów odwadniający o urwistych brzegach, zamaskowany morzem chwastów. Powstała pułapka, przypomina znaną przeszkodę z wyścigów konnych. W Mosznej także są już pierwsze ofiary.
Wszystkie najważniejsze tematy, dotyczące posiadłości rodowej von Tiele-Wincklerów w Mosznej, poddawane są procesowi prymitywnej improwizacji, co dotyczy w równym stopniu wymownej "troski" o zasoby przyrody, zabytkową architekturę, krajobraz, zagospodarowanie turystyczne miejscowości, jak również kompletnie zignorowanej ochrony środowiska. Dobitnym przykładem jest sposób traktowania przez pałacowych zarządców gospodarki śmieciami oraz wymyślna metoda odprowadzania ścieków.
Rozpoczęto prace "pielęgnacyjne" przy alei Dębowej. Usuwany jest tzw. "posusz" oraz obcinane ( ... nie tylko ) martwe konary u drzew, które są już w stanie "terminalnym" . Żadne zabiegi tego typu nie mają najmniejszego wpływu na poprawienie ich kondycji zdrowotnej, natomiast intensywne cięcia ulistnionych gałęzi tylko zdecydowanie przyspieszą obumieranie całych drzew.
Bobry przebywają na terenie parku już od poprzedniego roku, ale dopiero wiosną przedarły się w okolicę Wyspy Wielkanocnej, gdzie ścięły znacznych rozmiarów klona pospolitego, zaledwie kilka metrów od kępy różaneczników ( rododendronów ) - czy potraktują je w najbliższym czasie , jako danie główne, przystawkę, a może ... deser ?
Czy w sytuacji, gdy już "sklajstrują" klaster genetyczny i odkryją gen depresji, zajmą się również poszukiwaniem w swoim najbliższym otoczeniu genu głupoty ?
Urzędnicy, sprawujący pieczę nad pałacem w Mosznej, zapowiadają pilny "remont" parku ( ... bardzo dziwacznie miejscowi "fachowcy" określają charakter skrajnie ryzykownej i skomplikowanej operacji na żywym, parkowym organizmie ). Dotychczasowe doświadczenia wskazują jednoznacznie, że będzie to kolejna faza rżnięcia drzew, która ostatecznie pozbawi park osobistego charakteru i cudownego klimatu, tworzonego przez dojrzały drzewostan oraz, zmieniające się ( ... z każdą porą roku ), barwne korony drzew oraz kwitnące zioła, turzyce, trawy i krzewinki parkowego poszycia.